形态特征
灯蛾科(Arctiidae;tiger moths)鳞翅目的1科。前翅Cu脉4分支状,色斑鲜明,红、黄、白、黑色的中型蛾类。本科昆虫通称灯蛾。全世界已知有4 000余种,多分布于热带和亚热带地区。
灯蛾科(Arctidae) 与鳞翅目夜蛾科体形相似,但体色鲜艳,通常为红色或黄色,且多具条纹或斑点。成虫触角丝状或羽状。前翅M2、M3与Cu接近,似自中室下角分出;后翅Sc十Rl与Rs自基部合并,至中室中部或以外才复分开。成虫具趋光性,多在夜间活动。
本科已知6000多种,美国白蛾Hyphantria cunea (Drury)是著名的检疫害虫。中国常见种类有红缘灯蛾Amsacta lactinea (Cramer) 、尘污灯蛾Spilarctia obliqua (Walker)、人纹污灯蛾S. subcarnea (Walker)等。
科学分类
灯蛾亚科 Arctiinae
蜂蛾亚科 Ctenuchinae
苔蛾亚科 Lithosiinae
Pericopinae
鹿子蛾亚科Syntominae
形态特征
一般小至中型,少数大型。体色较鲜艳,通常具红色或黄色斑纹,有些种类为白底黑纹,形如虎斑。灯蛾前翅M2、M3与Cu脉相近,形成Cu脉似有四分支,后翅Sc+R1与Rs脉在中室中部或中部以外有一长段并接。
成虫休息时将翅折叠成屋脊状,多在夜间活动,趋光性较强,如遇干扰,能分泌黄色腐蚀性刺鼻的臭油汁,有些种类甚至能发出爆裂声以驱避敌害。灯蛾幼虫具长而密的毛簇,体色常为黑色或褐色。腹足5对,除苔蛾幼虫多以地衣苔藓为食外,绝大多数灯蛾幼虫为多食性。
幼虫体上具毛瘤,生有浓密的长毛丛,毛的长短比较一致,中胸在气门水平上具2~3个毛瘤。趾钩双序环式。幼虫常为害棉花、禾谷类作物、蔬菜和果树等。卵圆球形,表面有网状花纹。蛹有丝质茧,茧上混有幼虫体毛。
物种分类
灯蛾群Arctiinina
丽灯蛾族Callimorphini
灯蛾族Arctiini
苔蛾亚科Lithosiinae
灯蛾亚科Arctiinae
Pericopinae
鹿子蛾群Ctenuchinina
鹿子蛾族Syntomini
丰彩鹿子蛾族Euchromiini
鹿子蛾亚科Syntominae
蜂蛾亚科Ctenuchinae
物种举例
以下为灯蛾科里比较常见的品种:
豹灯蛾Arctia caja
Scarlet tiger moth, Callimorpha dominula
Dogbane tiger moth (Delicate Cycnia), Cycnia tenera
Milkweed tussock moth, Euchaetes egle
红腹蜂蛾Euchromia elegantissima formosana
Common Footman, Eilema lurideola
美国白蛾(Fall webworm),Hyphantria cunea
Giant Leopard Moth, Hypercompe scribonia
Hickory tussock moth, Lophocampa caryae
亚麻篱灯蛾Phragmatobia fulginosa
灯蛾(Banded woolly bear, Isabella tiger moth),Pyrrharctia isabella
红点浑黄灯蛾Rhyparioides subvaria
肖浑黄灯蛾Rhyparioides amurensis
Buff Ermine, Spilarctia luteum
筋纹灯蛾Spilarctia seriatopunctata
人纹污灯蛾Spilarctia subcarnea
星白雪灯蛾Spilosoma menthastri
红腹灯蛾Spilosoma punctaria
Cinnabar moth, Tyria jacobaeae
Aglaomorpha histrio formosana (Miyake,1907) 大丽灯蛾
Amerila astrea (Drury,1773) 闪光玫灯蛾
Amsacta lactinea (Cramer,1777) 红缘灯蛾
Amsactoides solitarius (Wileman,1910) 阳污灯蛾
Areas galactina formosana Okano,1960 乳白斑灯蛾
Argina argus (Kollar,[1847]) 纹散丽灯蛾
Argina astrea (Drury,1733) 胡麻斑后黄灯蛾
Callimorpha albipuncta Wileman,1910 乌丽灯蛾
Calpenia takamukui Matsumura,1930 褐斑虎丽灯蛾
Creatonotos gangis (Linnaeus,1763) 黑条灰灯蛾
Creatonotos transiens vacillans Walker,1855 八点灯蛾
Eospilarctia lewisii formosana (Rothschild,1933) 褐带污灯蛾
Eospilarctia nehallenia baibarensis (Matsumura,1930) 赭污灯蛾
Eospilarctia neurographa (Hampson,1909) 碎斑黄污灯蛾
Lemyra alikangensis (Strand,1915) 三斑污灯蛾
Lemyra fallaciosa (Matsumura,1930) 黄褐污灯蛾
Lemyra imparilis (Butler,1877) 暗点灯蛾
Lemyra moltrechti (Miyake,1909) 寥点橙灯蛾
Lemyra rhodophilodes (Hampson,1909) 姬白污灯蛾
Lemyra stigmata (Moore,1865) 点污灯蛾
Nikaea longipennis matsumurai Kishida,1983 长翅丽灯蛾
Nyctemera adversata (Schaller,1788) 粉蝶灯蛾
Nyctemera arctata albofasciata (Wileman,1911) 带纹蝶灯蛾
Nyctemera baulus (Boisduval,1832) 六斑蝶灯蛾
Nyctemera cenis (Cramer,1777) 空蝶灯蛾
Nyctemera coleta (Stoll,1781) 毛胫蝶灯蛾
Nyctemera formosana (Swinhoe,1908) 后凸蝶灯蛾
Nyctemera kotoshonis Matsumura,1930 宽白带蝶灯蛾
Nyctemera lacticinia (Cramer,1777) 黄尾蝶灯蛾
Paraspilarctia magna (Wileman,1910) 双纹污灯蛾
Pitasila brylancik (Bryk,1937) 花斑蝶灯蛾
Pitasila fractifascia (Wileman,1911) 小花斑蝶灯蛾
Spilarctia alba (Bremer & Grey,1853) 净雪灯蛾
Spilarctia clava (Wileman,1910) 棍棒污灯蛾
Spilarctia contaminata (Wileman,1910) 褐污灯蛾
Spilarctia fumida (Wileman,1910) 烟污灯蛾
Spilarctia kikuchii (Matsumura,1927) 菊池污灯蛾
Spilarctia postrubida (Wileman,1910) 橙污灯蛾
Spilarctia subcarnea Walker,1855 人纹污灯蛾
Spilarctia subtestacea (Rothschild,1910) 黄腹污灯蛾
Spilarctia taiwanensis (Wileman,1927) 黑须污灯蛾
Spilarctia tienmushana werneri Kishida,1991 连星污灯蛾
Spilarctia wilemani (Rothschild,1910) 褐赭污灯蛾
Utetheisa lotrix (Cramer,1777) 拟三色星灯蛾
Utetheisa pulchelloides vaga Jordan,1939 普三色星灯蛾
危害
比较重要的灯蛾有为害玉米、谷子、高粱、棉花等的红缘灯蛾,尘污灯蛾;为害桑、茶、柑橘等的人纹污灯蛾、黑条灰灯蛾、八点灰灯蛾;为害森林的花布灯蛾、褐点粉灯蛾;为害绿肥作物的纹散灯蛾等。美国白蛾是重要的国际植物检疫对象。
多样性
1400-1500 个属
约11,000 个品种